Nhân Viên Chê “Giá Trị Cốt Lõi” Sáo Rỗng – Lãnh Đạo Nên Làm Gì?

Giá trị cốt lõi được coi là kim chỉ nam định hình văn hóa và hành vi trong một doanh nghiệp. Nó không chỉ là những từ ngữ hoa mỹ được treo lên tường hay ghi trong tài liệu giới thiệu công ty, mà phải là tinh thần thấm nhuần trong từng quyết định, hành động của tổ chức.

Tuy nhiên, không ít doanh nghiệp rơi vào tình trạng “giá trị cốt lõi trên giấy” – tức là những giá trị được tuyên bố nhưng không thực sự được áp dụng trong thực tế. Điều này dẫn đến sự hoài nghi từ nhân viên, thậm chí có thể khiến họ phản ứng tiêu cực. Nếu một ngày nào đó, bạn vô tình nghe thấy nhân viên của mình nói rằng “giá trị cốt lõi của công ty thật sáo rỗng”, đừng vội nổi giận hay bác bỏ. Đây có thể là một tín hiệu quan trọng để bạn đánh giá lại cách tổ chức đang vận hành.

1. Tại sao nhân viên cảm thấy giá trị cốt lõi sáo rỗng?

Trước khi tìm cách xử lý, điều đầu tiên lãnh đạo cần làm là hiểu nguyên nhân gốc rễ khiến nhân viên có suy nghĩ đó. Một số lý do phổ biến bao gồm:

• Giá trị cốt lõi không gắn liền với thực tiễn: Nhiều doanh nghiệp lựa chọn những giá trị nghe có vẻ “đắt giá” như “Chính trực”, “Sáng tạo”, “Hợp tác”, nhưng lại không có chiến lược cụ thể để biến chúng thành thực tế trong văn hóa làm việc.

• Lãnh đạo không làm gương: Nếu ban lãnh đạo không hành xử theo những giá trị đã đề ra, nhân viên sẽ nhanh chóng nhận ra sự mâu thuẫn và mất niềm tin. Ví dụ, một công ty đề cao sự “minh bạch”, nhưng lại thường xuyên ra quyết định một cách bí mật, thiếu thông tin rõ ràng cho nhân viên, thì giá trị này trở nên vô nghĩa.

• Không có cơ chế để đo lường và thực thi: Nếu giá trị cốt lõi chỉ là khẩu hiệu mà không có bất kỳ cơ chế nào để đo lường hoặc củng cố, nhân viên sẽ khó có động lực để thực hiện. Một công ty đề cao “sáng tạo”, nhưng không có quy trình khuyến khích nhân viên đưa ra ý tưởng mới hoặc không có chính sách khen thưởng cho sáng kiến đột phá, thì nhân viên sẽ không tin vào giá trị này.

• Môi trường làm việc không phù hợp với giá trị tuyên bố: Nếu công ty nói rằng “Con người là tài sản quan trọng nhất”, nhưng lại không có chính sách phúc lợi tốt, không quan tâm đến sự phát triển của nhân viên, thì rõ ràng thông điệp này sẽ trở nên vô nghĩa.

2. Lãnh đạo nên làm gì khi nghe thấy nhận xét tiêu cực này?

Bước 1: Giữ thái độ bình tĩnh và cởi mở

Lắng nghe những phản hồi tiêu cực về giá trị cốt lõi không phải là điều dễ chịu, nhưng phản ứng một cách phòng thủ hoặc bác bỏ ngay lập tức sẽ chỉ làm nhân viên cảm thấy tiếng nói của họ không có giá trị.

Thay vì tức giận hoặc tìm cách phản biện, hãy tự hỏi:

• Liệu nhận xét này có phản ánh đúng thực tế không?
• Đã bao giờ mình hoặc lãnh đạo cấp cao hành xử trái với những giá trị đã tuyên bố chưa?
• Mình có đang làm đủ để giá trị cốt lõi thực sự trở thành kim chỉ nam cho tổ chức không?

Một cách tiếp cận tốt là chủ động tạo cơ hội để nhân viên chia sẻ suy nghĩ của họ một cách trung thực. Bạn có thể tổ chức một buổi thảo luận mở, gửi khảo sát ẩn danh hoặc trực tiếp trò chuyện với nhân viên để hiểu rõ hơn về quan điểm của họ.

Bước 2: Kiểm tra lại mức độ thực thi của giá trị cốt lõi

Sau khi thu thập phản hồi từ nhân viên, hãy đánh giá mức độ thực tế của từng giá trị cốt lõi trong tổ chức. Một số câu hỏi hữu ích có thể là:

• Nhân viên có thực sự hiểu rõ ý nghĩa của giá trị cốt lõi không?
• Giá trị này có được phản ánh trong các quyết định kinh doanh và chính sách nội bộ không?
• Lãnh đạo và quản lý cấp trung có đang sống theo những giá trị này không?
• Có cơ chế nào để củng cố hoặc đo lường việc thực thi giá trị cốt lõi không?

Ví dụ, nếu một công ty tuyên bố “Luôn đặt khách hàng lên hàng đầu”, nhưng nhân viên bán hàng lại bị giao KPI quá khắt khe, buộc họ phải chốt đơn bằng mọi giá, kể cả lừa dối khách hàng, thì rõ ràng giá trị này đang bị vi phạm nghiêm trọng.

Bước 3: Biến giá trị cốt lõi thành hành động thực tế

Nếu giá trị cốt lõi chỉ tồn tại trên lý thuyết, hãy tạo ra những cơ chế để biến nó thành thực tế. Một số cách làm hiệu quả bao gồm:

• Xây dựng văn hóa lãnh đạo làm gương: Nếu công ty đề cao sự chính trực, lãnh đạo phải là người đầu tiên thực hiện điều đó trong mọi quyết định, từ cách quản lý tài chính đến việc xử lý sai phạm.

• Tích hợp giá trị cốt lõi vào quy trình hàng ngày: Ví dụ, nếu doanh nghiệp đề cao sự sáng tạo, hãy tổ chức các buổi brainstorming định kỳ, cung cấp không gian làm việc linh hoạt và có chính sách khuyến khích thử nghiệm ý tưởng mới.

• Đưa giá trị cốt lõi vào đánh giá nhân sự: Hệ thống đánh giá hiệu suất có thể bao gồm các tiêu chí liên quan đến giá trị cốt lõi. Ví dụ, thay vì chỉ đánh giá dựa trên kết quả kinh doanh, hãy đánh giá nhân viên dựa trên cách họ thể hiện tinh thần hợp tác hoặc đổi mới.

• Tạo ra những câu chuyện truyền cảm hứng: Một trong những cách mạnh mẽ nhất để củng cố giá trị cốt lõi là thông qua những câu chuyện thực tế. Hãy tôn vinh những nhân viên đã thể hiện xuất sắc các giá trị của công ty và biến họ thành hình mẫu cho tổ chức.

Ví dụ, Google đề cao tinh thần sáng tạo và cho phép nhân viên dành 20% thời gian làm việc để theo đuổi các dự án cá nhân. Chính sách này đã giúp họ tạo ra những sản phẩm đột phá như Gmail và Google Maps.

Bước 4: Nếu cần thiết, điều chỉnh lại giá trị cốt lõi

Nếu sau khi đánh giá, bạn nhận thấy một số giá trị cốt lõi không còn phù hợp với thực tế doanh nghiệp, hãy cân nhắc điều chỉnh. Quan trọng là giá trị mới phải đúng với bản sắc của công ty và có khả năng áp dụng thực tế.

Ví dụ, nhiều doanh nghiệp truyền thống từng coi “Kỷ luật” là một giá trị quan trọng, nhưng khi chuyển sang mô hình làm việc linh hoạt, họ nhận ra rằng “Trách nhiệm cá nhân” có thể là một giá trị phù hợp hơn.

3. Kết luận

Khi nhân viên nói rằng “giá trị cốt lõi của công ty sáo rỗng”, đó không chỉ là một lời chê bai mà còn là một tín hiệu quan trọng để lãnh đạo xem xét lại tính thực tế của những giá trị này. Thay vì né tránh hay phản ứng tiêu cực, đây là cơ hội để bạn điều chỉnh và xây dựng một môi trường làm việc nơi giá trị cốt lõi thực sự có ý nghĩa và ảnh hưởng đến từng quyết định, hành động của mọi người trong tổ chức.

Bởi vì, giá trị cốt lõi chỉ có giá trị khi nó được sống và thực hành mỗi ngày.