ESG trong doanh nghiệp: Thách thức từ sự “làm màu” (Greenwashing)

Trong thời đại mà “phát triển bền vững” trở thành kim chỉ nam cho mọi doanh nghiệp, ESG (Environmental – Môi trường, Social – Xã hội và Governance – Quản trị) đang được coi là một chiến lược không thể thiếu. Thế nhưng, không phải doanh nghiệp nào cũng thành công trong việc áp dụng ESG. Trên thực tế, nhiều công ty đã mắc phải những sai lầm tưởng chừng đơn giản nhưng lại phải trả giá rất đắt, cả về tài chính lẫn danh tiếng.

Hãy thử nhìn vào câu chuyện của H&M – thương hiệu thời trang lớn trên toàn cầu. Khi H&M ra mắt dòng sản phẩm “Conscious Collection”, họ đã tuyên bố đây là những sản phẩm “xanh”, thân thiện với môi trường. Tuy nhiên, sự thật đằng sau những chiếc áo và chiếc quần “bền vững” ấy lại khiến người tiêu dùng thất vọng.

Chúng vẫn chứa một lượng lớn nhựa polyester – chất liệu có vòng đời dài và cực kỳ khó phân hủy. Dòng sản phẩm này chỉ mang tính “truyền thông xanh”, hơn là một cam kết thực sự vì môi trường. Kết quả, H&M không những bị chỉ trích nặng nề mà còn đánh mất lòng tin của khách hàng. Đó chính là bài học đắt giá cho những doanh nghiệp đang coi ESG như một chiêu trò marketing thay vì hành động thực tế.

Sai lầm không chỉ dừng lại ở những lời nói mà còn nằm trong cách quản trị thiếu đồng bộ. BP, tập đoàn dầu khí danh tiếng, từng khẳng định sẽ giảm lượng khí thải carbon, chuyển đổi sang các giải pháp năng lượng sạch. Nhưng rồi, thảm họa tràn dầu Deepwater Horizon vào năm 2010 đã làm chấn động thế giới.

Một sai lầm trong quy trình quản lý rủi ro đã khiến hệ sinh thái biển bị tàn phá nặng nề và cộng đồng ven biển chịu thiệt hại không đong đếm nổi. Từ một “người hùng” với các cam kết ESG, BP bỗng trở thành tội đồ trong mắt công chúng và nhà đầu tư. Vấn đề ở đây không phải là họ không có chiến lược ESG, mà là họ đã thất bại trong việc triển khai nó một cách nhất quán và chặt chẽ.

Trong khi đó, một số doanh nghiệp lại mắc sai lầm vì thiếu tầm nhìn dài hạn khi áp dụng ESG. Chúng ta từng nghe nhiều nhà hàng và chuỗi cửa hàng thực phẩm nhanh chuyển sang sử dụng bao bì giấy thay vì nhựa. Họ mong muốn thể hiện trách nhiệm với môi trường, nhưng lại chưa tính toán hết các hệ quả.

Bao bì giấy kém chất lượng đã khiến trải nghiệm khách hàng giảm sút nghiêm trọng. Hơn nữa, nhiều loại bao bì giấy vẫn được tráng nhựa PE, khiến việc tái chế trở nên khó khăn. Kết quả là chi phí tăng cao, thương hiệu bị ảnh hưởng mà mục tiêu ESG thì vẫn không được thực hiện đúng nghĩa.

Một vấn đề khác ít được nhắc đến nhưng lại vô cùng quan trọng là sự mất cân bằng giữa ba yếu tố Môi trường (E), Xã hội (S) và Quản trị (G). Có những công ty dồn toàn bộ nguồn lực vào việc giảm thiểu phát thải hay chuyển đổi xanh, nhưng lại bỏ quên chính con người trong tổ chức. Như một số doanh nghiệp công nghệ lớn, họ tự hào về thành tựu trong việc sử dụng năng lượng tái tạo và giảm dấu chân carbon.

Tham gia đánh giá ESG ngay tại đây: https://shorturl.at/0vVv5

Nhưng đằng sau bức tranh hào nhoáng ấy là những nhân viên phải làm việc trong môi trường áp lực cao, không có chính sách chăm sóc sức khỏe tinh thần, và thậm chí còn tồn tại vấn nạn quấy rối nội bộ. Chính sự mất cân đối này đã làm tổn thương nghiêm trọng đến văn hóa doanh nghiệp và khiến nhân tài lần lượt ra đi.

Nhìn lại những sai lầm trên, ta thấy rằng ESG không thể chỉ là một khẩu hiệu hay một chiến dịch mang tính thời điểm. Nó đòi hỏi một chiến lược dài hạn, bài bản và có tính nhất quán từ trên xuống dưới. Doanh nghiệp cần hiểu rằng ESG không chỉ là việc “đánh bóng” thương hiệu hay chạy theo xu hướng. Đó là cam kết thực sự để tạo ra giá trị bền vững cho cả doanh nghiệp, xã hội và môi trường. Đừng để những sai lầm như “greenwashing”, quản trị rủi ro lỏng lẻo hay thiếu tầm nhìn dài hạn trở thành rào cản khiến doanh nghiệp thất bại.

Một chiến lược ESG trong doanh nghiệp thành công sẽ không chỉ giúp cải thiện hình ảnh thương hiệu mà còn mang lại lợi ích to lớn về kinh tế, thu hút các nhà đầu tư và tăng lòng trung thành của khách hàng. ESG không phải là lựa chọn nhất thời, mà là con đường duy nhất để doanh nghiệp phát triển bền vững trong tương lai.

Vì thế, câu hỏi đặt ra không phải là “Liệu có nên áp dụng ESG hay không?” mà là “Doanh nghiệp của bạn sẽ thực hiện nó như thế nào để thật sự tạo ra giá trị?”. Hãy nhìn vào những bài học sai lầm của người khác để rút ra con đường đúng đắn cho chính mình.